Fince Telaffuz ve Fin Alfabesi

Bu yazıda Fince telaffuzla ilgili bilgiler, Fin alfabesindeki harfler; harflerin ve Fince kelimelerin okunuşu var.

Fince telaffuzla ilgili bazı bilgiler

Kelimeler yuvarlanmıyor, kelimenin içinde aynı sesli ya da sessiz harften yan yana iki tane olabilir, her harfin hakkını vermek gerekiyor.
Vurgular ilk hecede yapılıyor. Bileşik kelime varsa bunu oluşturan her bir kelimenin ilk hecesinde vurgu yapılıyor.
Kelimelere vurgu yapmakla inişli çıkışlı konuşmayı karıştırmamak gerekiyor. Fince, monoton demeyelim de, düz konuşulan bir dil.
Soru cümlelerinde de soru tonlaması yapılmıyor, düz cümle tonlamasıyla söylemek gerekiyor.
Dudağımızın önüne yatay şekilde bir kağıt koyup, içinde -p, -t ve -k harflerinin bulunduğu kelimeleri, veya sadece bu harfleri, söylediğimizde, kağıdın titrememesi gerekiyor. Kısacası, harfleri patlatmamak gerekiyor.
R harfi çoğu durumda biraz kalın bir titreşimle söyleniyor.

Fin alfabesi

aakkoset: alfabe

Fin alfabesinde 29 harf var: a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z, å, ä, ö. Ayrıca, alıntı kelimelerde š ve ž bulunabiliyor. Alfabedeki harflerin okunuşunu aşağıda görebilirsiniz.

A: aa	B: bee	C: see	D: dee	E: ee	F: äf
G: gee	H: ho	I: ii	J: yii	K: koo	L: äl
M: äm	N: än	O: oo	P: pee	Q: kuu	R: är
S: äs	T: tee	U: uu	V: vee	W: kaksois-vee	X: äks
Y: üü	Z: tset(a)	Å: ruotsalainen oo	Ä: ää	Ö: öö
Š hattu-äs	Ž hattu-tset(a)

Fin alfabesindeki harflerin okunuşu

Fincede harflerin okunuşu

Fincede harflerin okunuşu sağındaki solundaki harflere göre değişmiyor, Türkçedeki gibi, ne yazıyorsa öyle okunuyor.
Ä, e ile a arası bir harf, æ hani şöyle şiveli bir “lahmacun” derken çıkan “A” gibi.
- päivä: gün (Bu kelimeyi pæivæ diye okuyoruz)
- Ä harfini elle yazarken bu iki noktayı yatay çizgi gibi yaparsanız bu sizin özensiz olduğunuzu düşündüren bir durummuş. Diğer yandan, klavye kullanırken Ā harfini seçerseniz yanlış yapmış oluyorsunuz.
J, bizdeki Y harfi.
- jää: buz (Yææ diye okuyun)
Y, bizdeki Ü harfi.
- yksi: bir (üksi)
Å, İsveç O’su (ruotsalainen o). Evet harfin adı bu. Neyse artık, bizde de yumuşak g diye bir harf var sonuçta. İsveççe özel isimleri yazarken lazım oluyormuş. İsveççe Finlandiya’daki iki resmi dilden biri olduğu için alfabede bulunuyor.
B, F, pek kullanılmayan harfler, Finceye giren bazı yabancı kelimelerde var.
- banaani: muz
- asfaltti: asfalt
C, Fincede bu harf yok ama bulunca duruma göre K veya S diye okuyorlar; alfabedeki okunuşu Se.
- maailmancup: dünya kupası
  - okunuşu: maailmankup
  - Fince dünya kelimesiyle alıntı kelime olan cup yani kupa kelimesi birleştirilerek içinde c harfi olan Fince bir kelime oluşturulmuş.

Harflerin Türkçedeki gibi okunduğu bazı kelimeler

vesi: su
- okunuşu: vesi
kukka: çiçek
- okunuşu: kukka
suunnittelematon: plansız
- okunuşu: suunnittelematon

İçinde J, Y ve Ä olan kelimeler

johtokyky: iletkenlik
- okunuşu: yohtokükü
jatkojohto: uzatma kablosu
- okunuşu: yatkoyohto
kasviöljy: bitkisel yağ
- okunuşu: kasviölyü
kehittynyt: gelişmiş
- okunuşu: kehittünüt
jyristä: gök gürültüsü
- okunuşu: yüristæ

Şimdi, beni çok zorlayan bir kelime geliyor:

lyijytäytekynä: Türkçesini de tam bilmiyorum, mekanik kurşun kalem deniyor galiba, hani 0,5 olur, 0,7 olur…
lyi-jy-täyte-kynä
lüi-yü-tӕüte-künӕ

Tabii ki kelimeleri bir Fin gibi telaffuz etmek için dinlemek de gerekiyor. Bol bol Fince dinlediniz mi? Tamam o zaman. Ya onlar ne yapsın, bizde de ı var, ş, ç var, ğ var!

Kaynak: https://jkorpela.fi/finnish.pronunciation.html. Son erişim 18.05.2021